LÜBNAN CUMHURİYETİ
الجمهورية اللبنانية -
al-Jumhūrīyah al-Lubnānīyah
YÖNETİM BİÇİMİ: CUMHURİYET
Lübnan Cumhuriyeti Bayrağı
Lübnan Cumhuriyeti Arması
Lübnan Cumhuriyeti Milli Marşı
Lübnan Genel Bilgiler
Yüzölçümü: 10.452 km2
Nüfusu:6.006.668
Nüfus Yoğunluğu: 560 km2
Başkent: Beyrut
Para Birimi: Lübnan Poundu
Yönetim: Üniter Parlamento Anayasal Cumhuriyet
GSYİH: 94 Milyar Dolar
İnsani Gelişim Indexi: 80’nci sıra
Resmi Diller: Arapça ve Fransızca
Tarımsal Oran: %63
Orman Oranı:%13.4
Diğer Alanlar: %23
Medyan Yaş:31
Lübnan Doğu Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerden biridir. Diğer Doğu Akdeniz ülkeleri gibi dar bir kıyıya sahip olan Lübnan, Dünya'nın en küçük ülkelerden birisidir. Dünyanın en eski medeniyetlerinden bazılarına ev sahipliği yapmış olan ülkede, tarihi şehir devletleri ile medeniyetin gelişmesine katkı sunmuştur. Tire, Sidon ve Biblos bunlardan birkaçıdır. 1943 yılında bağımsız olan ülke bağımsızlığından kısa süre önce Fransız Manda yönetimi ile yönetilmiştir. Ülkede Arap kimliği ve kültürü baskındır. Ülke dağlık ve engebeli bir araziye sahiptir. Uzun yıllar boyunca Ortadoğu’nun kültürel ve ekonomik manada önde gelen ülkelerinden olmuştur. Lübnan siyasi olarak zaman zaman sıkıntılı dönemler geçirmiştir. Hem iç politikada (Sünni-Şii, Marunî-Sünni-,Filistinli-Maruni) hem de dış politikada (Filistin, İsrail) kötü günler geçirmiştir. 1975 te ki iç savaş ülkeyi politik-ekonomik ve çevre olarak zora sokmuş. 1990’lar ile iyileşme dönemine girdiysede ülkedeki dış kökenli sorunlar devam etmektedir.
Lübnan Coğrafyası
Lübnan Batı Asya’da 33° ve 35° kuzey enlemlerinde 35° ve 37° doğu boylamında yer alır. Arap Platosunun kuzeybatısındadır. Ülkenin yüzölçümü 10,432 km²’dir. Sınırlarının 255 km’sini Akdeniz kıyısıyla, 375 km'sini Suriye ile 79 km'sini ise İsrail ile paylaşır. Ülke 4 coğrafi bölüme ayrılır: kıyı ovaları, Lübnan Dağları, Bekaa Vadisi ve Anti Lübnan Dağları. Lübnan arazisi dar kıyı ovaları ve bu kıyı ovalarının ardında uzanan dağlardan oluşur. Akdeniz’e pararel İlk dağ sıraları Ülkenin kuzeyinden güneyine uzanan Lübnan Dağlarıdır. Bu dağların en yüksek tepesi 3000 metreyi aşar. Kıyı ovalarını sulayan bir çok kısa boylu akarsu bu dağlardan kaynağını alır. Lübnan Dağlarının doğusunda yükselti tekrar azalıp Bekaa Vadisi ortaya çıkar. Bu vadi 180 km uzunluğunda 10-26 km genişliğndedir.Bu vadiden boylu boyunca Litani Nehri geçer ve Akdeniz’de son bulur. Vadinin kuzeyinden Orontes (Asi) Nehri doğar. Bekaa Vadisini Suriye sınırına yakın ülkenin kuzeyini ve güneyini kapsayan Anti Lübnan Dağlarıdır. Anti Lübnan dağlarının yüksekliği 3000 metreyi aşar, bu noktaya Hermon Dağları da denir.
Lübnan Cumhuriyeti Siyasi Haritası
Lübnan Cumhuriyeti Fiziki Haritası
Lübnan’ın İklimi
Ülke’de görülen iklim genel olarak Akdeniz İklimi ile ılıman dan soğuğa giden iklim ile tasvir edilir. Kışlar ılık ve yağışlı, yazlar ise sıcak ve kuraktır. Yazın (Temmuz) ayında ortalama sıcaklık 32°, Kışın ise kıyılar 16°, Bekaa Vadisi ise 10° dir. Yüksek dağ bölgelerinde soğuk ve ağır kış şartları görülür. Bu bölgede karın yaz dönemine yerde kadar kaldığı olur. Kıyı bölgelerde ise kış boyunca yağmur görülür.
Lübnan Ekonomisi
Lübnan’ın ekonomisi serbest ekonomiye dayanır. Hükümet yabancı yatırımcıları yasaklamıyor ancak ülke içerisinde keyfi ekonomik kararlar ve yolsuzluk ülkeyi yabancı yatırımcılar konusunda güvenli kılmıyor. 1975 -1980 yılındaki Lübnan İç Savaşı ülke ekonomisine yıkıcı bir etki yapmıştır. Orta Doğunun finans ve bankacılık merkezi olan Beyrut zarar görmüş. 1960’ta açılıp 1989’da kapandıktan sonra 1995’te 50 milyon dolarlık masraf ile yeniden açılan; zamanında Duke Ellington, Jacques Brel, Julio Iglesias gibi isimlerin konser verdiği; İran Şahı, Monaco Prensi, Ürdün Kralı Hüseyin ve hatta bir iddiaya göre Usame Bin Ladin’in bile uğradığı 35 bin metrekarelik Casino Du Liban gibi kumarhaneleri barındıran Beyrut, bankacılık ve finans alanında faaliyet gösteren zenginler, kendi ülkelerinde bulamadıkları özgürlüğü Lübnan’da yaşayan Arap milyarderler için eğlence ve sefanın başkentiydi. Suriye Savaşının başlamasıyla beraber ülkede ucuz işçi sorunu ortaya çıkmıştır. Ülke de ayrıca son yıllarda artan banka borçlarından da bahsetmek mümkün. 2011-2017 arasındaki ekonomik büyüme göstergeleri ülkenin yavaş büyüdüğü söylüyor (%1-%2 ).
Ekonomik Bazı Veriler
-
Ülkede yetişen Tarım Ürünleri: Narenciye, Üzüm, Domates, Zeytin, Patates, Tütün
-
Sanayi: Bankacılık, Turizm, Emlak ve İnşaat, Yemek Ürünleri, Şarap, Çimento, Tekstil
-
İşçi Sayısı: 2.1 milyon
-
İşsizlik: %9.7
-
İhracat: 18,34 milyar (2017)
-
İthalat: 3,524 milyon (2017)
İhracat - İthalat Ortakları
-
Lübnan’ın en büyük İhracat Ortakları: %13 Çin, %9,9 BAE, %7,5 Güney Afrika, %6,5 Suudi Arabistan (2017)
-
Lübnan’ın en büyük İthalat Ortakları: %10.2 Çin, %8,9 İtalya, %7 Yunanistan , %6,6 Almanya (2017)
Ülkede illere göre ekonomik gelir dağılımı
-
Beyrut, Jounieh, Biblos, Arja ve Damaur ‘da YÜKSEK
-
Trablus, Sayda, Sur, Baalbeek’te ORTA
-
Tebnine ‘de DÜŞÜK
Lübnan Turizmi ve Gezilecek Yerler
Lübnan’ın en büyük gelir kalemlerinden biri olan Turizm toplam milli hasılanın %10’unu oluşturur. 2017’de turist sayısı 2 milyona yaklaşmakta olup Suriye Savaşının ve bunun sonucunda olan göçlerin olumsuz etkilerinden dolayı 2011 - 2016 arasında turist sayısında ciddi düşüşler meydana gelmiştir. Ülkeyi en çok Suudi Arabistan, Ürdün ve Japon vatandaşları ziyaret eder. Lübnan zengin tarihi birikimiyle de birçok gezilecek mekân barındırır. Giyim-kuşamı, yemekleri ve mimarisiyle Doğu Akdeniz kültürünü yansıtır. Beyrut’un merkezinde bulunan Nijmeh Meydanında kendinizi Paris'deymiş gibi hissedersiniz. Bu meydana kesişen caddelerde Arap, Fransız ve Çin restoranları bulunur. Alkol kültürü bu sokaklarda canlıdır. Ermeni-Rum mimarisinin en güzel örneklerini de Beyrut’ta görmek mümkün. Muhammed El- Emin Camii, İstanbul Sultan Ahmet Cami’den esinlenerek yapılmıştır. Camii ‘nin çevresinde Saint George adında Yunan Katolik, Yunan Ortodoks ve Maruni Kiliselerini görebilirsiniz. Kültürel Dini ve Etnik çeşitliliğin Lübnan’da yarattığı enerji sizi yormasın! Beyrut’un batısında yer alan Hamra’da diğer toplanma-etkinlik mekânlarındandır. Hamra’ya yakın olan Güvercin Kayalarını da görmeniz gerek. Lübnanlı çiftlerin buluşma yerlerinden. Lübnan’da Ermeni kültürünü ve yemeklerini tadabileceğiniz diğer bir yer Burç Hamud. Beyrut’un 20 km kuzeydoğusunda Jounieh tam bir tatil kasabası. Marunî kültürünü daha yakından tanıyıp yemeklerini tadabileceğiniz marinasıyla meşhur olan deniz kasabası. Beyrut’un doğusunda bulunan yaklaşık 1 saatte ulaşabileceğiniz Jeito Grotto mağarası Lübnan’ın en çok ziyaret edilen yerlerinden. Dünyanın 7 harikasından biri olarak seçilmiş. Beyrut’tan uzaklaşınca karşımıza Biblos çıkıyor. Biblos Kalesi, Fenikeliler tarafından yapılmış. Kalede Fenikelilerden sonra bölgede etkili olan uygarlıklarının da etkisini görmek mümkün. Biraz daha kuzeye çıktığınızda Trablus’u göreceksiniz. Trablus Kalesinden şehri izleyebilirsiniz. Biraz da Lübnan’ın iç kısımlarına geldiğimizde Bekaa Vadisi var ama Lübnan Dağlarından geçince Lübnan Ulusal Bayrağının simgesi olan Sedir ağaçlarını göreceksiniz. Lübnan Halkı buraya Tanrının sedirleri de diyor. Lübnan Dağlarından geçtikten sonra Bekaa Vadisine geldiğinizde iklimin değiştiğini hissedeceksiniz. Vadinin en önemli şehri Baalbek. Baalbek’te Romalılar döneminden kalma sütunlar göreceksiniz. Ülkenin güneyinde ise Sayda ve Sidon kalelerini gezdikten sonra artık Lübnan’ı gezmiş oluyorsunuz.
Biblos, Lübnan (Lebanon American Universty)
Baalbeek Tapınağı (tripadvisor.com)
Lübnan'a gelen Turist Sayısı (Milyon)
Lübnan Tarihi ve İç Siyaseti
Lübnan Tarihi temel olarak 6 zamanda incelenebilir:
Fenikeliler Dönem, Helenistik Dönem, Roma Dönemi, Orta Çağ, Osmanlı Dönemi, Modern Dönem
Lübnan topraklarında ilk yerleşenler Fenikeliler olmuştur ki Lübnan Fenikelilerin ana yurdu olarak bilinir. Fenikeliler denizcilik ve ticaret ile uğraşıyorlardı. Fenikelileri Asurlular ve Babilliler takip etti. Ardından bölge Roma İmparatorluğu tarafından kontrol edilmeye başlandı. Bu dönemde Hristiyanlığın önemli merkezlerinden biri haline geldi. 4.yy ‘ın sonları ve 5.yy ‘ın başlarında Maron adında bir keşiş monoteizmin önemine odaklanan manastır geleneği kurdu. Maron’u takip eden ve arkasından giden kişilere Marunî’ler denir. Romalılar döneminde uygulanan eziyetler üzerine bazı Marunî’ler Lübnan Dağlarına doğru kaçtı. 7.yy’da Araplar Lübnan’ı fethetti. Bu dönemde İslam ve Arap kültürü bölgede yaygınlaşsa’ da Marunîler kendi kültür ve geleneklerini korumayı başardı. 11.yy’da Lübnan’ın güney bölgesinden yayılarak yeni bir inanç ‘Dürzi’ ler ortaya çıktı. Dürzilerin bölgeye yerleşmesinden sonra Orta Doğu tarihinin en önemli olaylarından biri olan Haçlı Seferleri başarılı olmuş yaklaşık 200 yıl boyunca bölgede İslamın etkisini azaltmıştır. İslam inancının tekrar bu topraklarda canlanmasını Memlükler Devleti sağladı. Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferine çıkmasıyla beraber Memlükler yıkılıp bu topraklara Osmanlı İmparatorluğu egemen oldu. 16-19.yy arasında Lübnan, Osmanlı Devleti tarafından yönetildi. 1920 yılında Büyük Lübnan kuruldu. Bu bölge Marunîlerin yanı sıra Sünni ve Şii’leri de içeriyordu ancak Marunî ve diğer Hristiyan gruplar ülkede çoğunluk durumdaydı. 1 Eylül 1926 yılında Fransa, Lübnan Cumhuriyetini kurdu. 22 Kasım 1943 yılında Lübnan bağımsızlığını ilan etti. Fransızlar ülkeyi uluslararası baskılardan dolayı 1946 yılında terk etti. 1948 yılında Orta Doğu yeni gelişmelere sahne oldu. İsrail devletinin kurulması çevredeki Arap devletleri ve Lübnan tarafından tepkiyle karşılandı. İsrail ve Lübnan arasındaki gerilim savaşa dönüştü ve binlerce Filistinli Arap ülkelerine terk edip Lübnana yerleşti. 1975 yılında ise Lübnan’ın kendi içerisinde sorunlar ortaya çıktı. etnik ve dini gerilim ülkedeki huzur ve refahı etkiledi. Marunîler ile Müslümanlar ve Marunîler ile Dürziler arasında olan savaşlar ülkeyi ekonomik-finans-sosyal hayat ve insan hakları açısından felakete (kıyıma) uğrattı. 1980 ‘lerden sonra Filistinli mülteci sayısının artması Lübnan ‘da Filistin bağımsızlık hareketlerinin güçlenmesine yol açtı. Bunu 1982 ‘de Filistin Kurtuluş Örgütünün İsrail’i bombalaması takip etti. Bu durum İsrail’in Lübnan’ savaş açmasına sebep oldu. İsrail tehlikesi 2000’li yıllara kadar devam etti. Suriye Devleti, Lübnan kendi parçası gibi görüyordu. Bunun en büyük sebebinin baskın etnik grubun Arapların olması ve tarih boyunca Suriye ve Lübnan ilişkilerinin yoğun olmasıydı, bu sebepten dolayı Suriye askerleri Lübnan toplumunu İsrail tehdidi sonrası korumayı ve savunmayı sağlıyordu. Bundan dolayıdır ki Suriye zaman zaman Lübnan’ın iç siyasetine de karışmıştır. Lübnan’ın Sünni Başbakanı Rafik Hariri ‘nin ölümünden de Suriye’nin sorumlu tutulduğu söylenir. Bundan dolayı oluşan uluslararası baskılar Suriye’nin askerlerini Lübnan üzerinden çekmesiyle sonuçlandı. 12 Ocak 2006 itibariyle bu sefer Şii kuvvetlerin desteklediği Hizbullah ile İsrail arasında gerilim yaşanmaya başladı. İsrail Hizbullah’ın roket ve taciz saldırılarını hedef göstererek tekrar Lübnan’a savaş açtı. Beyrut’un Güneyi (Şii’lerine yoğunlukta olduğu yerler) ağır zarara uğradı. İsrail bir süre Lübnan’ın Güney bölgelerini işgal etse de tekrar kendi sınırlarına geri çekildi. 2012 yılında Suriye İç Savaşının etkileri kısmen de olsa Lübnan’a sıçradı. Trablus ve çevresinde Sünniler ile Aleviler arasında şiddet olayları ortaya çıktı. Suriye İç Savaşıyla beraber 1 milyondan fazla Suriyeli Mülteci Lübnan topraklarına göç etmiştir.
Lübnan İç Savaşında silahlanmış bir kadın (Press Tv)
Suriyeli askerlerin Lübnan’ı terk etmesi üzerine Lübnan’lı gençlerin yaptığı protesto (http://lecourrierdumaghrebetdelorient.info )
ETNİK ve DİNİ ÇEŞİTLİLİK: LÜBNAN
Lübnan, Doğu Akdeniz’de yer alan bir Ortadoğu ülkesidir. Nüfusunun çoğunluğunu Arap’tır. Arap nüfusu Yunanlılar, Ermeniler, Dürziler ve diğer azınlıklar takip eder. Ortadoğu üzerinde Hristiyan nüfusun diğer ülkelere göre baskın olduğu yerlerdendir. Lübnan Müslüman bir ülkedir demek tek başına yanlış bir ifadedir. Nüfusunun ortalama %40’ını Hristiyanlar oluşturmaktadır ancak bu rakam tahmini bir rakamdır çünkü Son yıllarda Lübnan üzerindeki dini dağılımın bazı siyasi ve göç sebepleri dolayısıyla Müslümanların lehine geçtiği Hristiyanların toplam nüfus üzerindeki payının azaldığı düşünülmektedir. Öncelikle Lübnan’da ki etnik dağılımı tahmin eden ve bunu rakamlara vuran kaynakları inceleyelim.
Lübnan’da Etnik Dağılım
Lübnan’da Dini ve Mezhebi Dağılım
MARUNÎ ARAPLAR
Lübnan'da Araplar kendi içerisinde ayrılır, Hristiyan olanlarına Marunî denir. İslami açıdan da mezhep farkı ülke kimliğinde bile bellidir. Bazı kaynaklar Şii ve Sünni nüfusun oranının birbirine çok yakın olduğunu söylerken CIA’ye göre %27 Şii, %27 Sünni’dir. Bazı kaynaklarda ise bu oran %40- %27 şeklinde gözükmektedir. Ülkede nüfus sayımı yapılsa da etnik bir sayıma izin verilmemektedir. En son etnik sayım 1932 yılında yapılmıştır. Ancak son yıllarda olan politik gelişmelerin Hristiyan nüfusun azaldığını söylemektedir. Şii nüfusun Sünni nüfusu geçtiği ile ilgili söylentilerde mevcuttur. Son 20 yılda ülkedeki Müslüman oranının artışıyla Filistin ve Suriye mülteci sorununun yarattığı göç ile ülkeye milyonlarca kişinin geldiği söylenir.
Lübnan’lı Müslüman bir Arap (Joshua Project)
Beyrut (Joshua Project)
Lübnan’lı Marunite Arap (Joshua Project)
Maruni Araplar Beyrut’un kuzeyinde (Merkez, Jounieh, Biblos ,Dawrat, Aannaya) çoğunluk, Trablus'un kuzeyi, Sidon’un doğusunda ise diğer etnik gruplarla karışık şekilde yaşarlar. Hristiyan gruplar içerisindeki en kalabalık grubu oluştururlar. Mezhep olarak Katoliklerdir. Marunî yöneticilerin Fransa ve Vatikan ile olan ilişkileri kuvvetlidir. Lübnanlı Hristiyanların yurtdışındaki diasporasıda bir hayli fazladır. Yurtdışına olan göç 1860’dan sonra Osmanlı Suriye’siyle yaşanan Lübnan Savaşları sonucunda yaşanmıştır. Yurtdışında yaşayan Lübnanlılarda zaman içerisinde asimilasyona uğramış. Çocuk kuşağına Arap Dilini ve Lübnanlı kimliğini aktarma konusunda başarılı olmamıştır.
SUNNİ ARAPLAR
Lübnan Nüfusunun yaklaşık %27’sini oluşturan Sünni Araplar ülkenin daha çok kuzeyinde yaşarlar ayrıca Beyrut, Sidon’un şehir merkezinde ve Lübnan’ın Güney bölümünde Golan Tepelerine yakın bölgede yaşarlar. Trablus Sünnilerin baş şehridir. Parlamentoda önemli güç sahibidirler. Suudi Arabistan tarafından finansal olarak desteklenmektedirler ayrıca Lübnanlı Sünniler ülkenin kuzeyinde yine Sünni çoğunluk olan Suriyelilerle birleşmek istemektedir.
2012 %27 - 1984 %27 - 1932 %24
Şİİ ARAPLAR
Lübnanlı Şii’ler ülke nüfusunun yaklaşık %28.1’ni oluşturuyor. Ülkede Bekaa Vadisinde (Baalbeek), Ülkenin güneyinde ve İsrail’e yakın olan kesimlerinde Beyrut’un batısında çoğunluk olarak yaşıyorlar. Ülkede az da olsa Alevi ve İsmaili inancına mensup Şii’lerde bulunmaktadır. Şii’ler bugün Lübnan’da Meclis Başkanı görevini üstlenmektedir. Alevilik inancını yaşayanların sayısı 40.000 olarak söylenmektedir. İsmaillilerin inanç bakımından bazı konularda Şii ve Alevilerden ayrılır. İsmaililerde ülkenin Kuzeydoğusunda Humus Gölünün Lübnan sınırına yakın kısımlarında yaşamaktadırlar.
2012 %27 - 1985 %41 - 1932 %20
DÜRZİLER
Araplar içerisinde yer alan ve Lübnan nüfusunun %5’ini oluşturan Dürziler ülkede daha çok Beyrut İlinden itibaren ülkenin genel olarak güney bölgelerinde yaşamaktadır. Köken konusunda İsmailliye inancına yakındır ancak bazı konularda İslam inancından ayrılır ayrıca kendi içerisinde kendini İslam inancında saymayan Dürzilerde vardır. Sünniler içerisinde Dürzilerin Müslüman olmadığı kabul edilir. Şii’ler ise Dürzileri kendine yakın olan gruplar arasında sayarlar. Dürzilerin toplam nüfusu 1 milyona yakındır bunun 250.000 den fazlası Lübnan’da yaşamaktadır. Bunların çoğu da Chouf bölgesinde ikamet etmektedir. Anti Lübnan dağlarının Şam’a yakın kısımlarında da Dürziler yoğun şekilde yaşarlar. Damaur, Rachaia ve Beyrut şehir merkezi yoğun olarak yaşamış oldukları İl merkezleridir.
Lübnan’lı bir Dürzi
(Israeli Ministry of Tourism Creative Commons)
Dürzi Bayrağı (Gazete Duvar)
Lübnan’lı bir Ermeni (Y.Killianov)
Melkit Katolik Lider (Joshua Project)
ERMENİLER
Ülkenin yaklaşık %4-%5’ i ni oluşturduğu tahmin edilen Ermenilerin toplam nüfusu 150.000- 250.000 arasında değişmektedir. Daha çok ülkede diğer Hristiyan grupların çoğunlukta olduğu bölgelerde Anjar ve Zahle şehir merkezinde yaşarlar. Lübnan Ermenileri için kritik tarih 1915 (Ermeniler tarafından soykırım olarak nitelendirilen tarih) ‘tir. Adana, Maraş gibi illerden Beyrut ve çevresine yoğun Ermeni Göçleri yaşanmıştır. Zaman içerisinde Fransız yönetimi içerisinde Lübnan Mandası kurulmuş ve bu dönemde Bekaa Vadisi içerisine yerleşmeye başlamışlardır. Dini inanç bakımından da Ermeniler arasında birlik olduğu söylenemez. Ortodoks(Apostolik) ve Katolikler olmak üzere ikiye ayrılırlar. Ülkede yaşayan Ermenilerin ortalama %8 i Katolik ki bunların çoğu Beyrut ‘ta yaşarlar kalan %80 inden fazlası Ortodoks’tur. Ermeni Ortodokslar Beyrut ve Bekaa vadisinde yayılmışlardır. Ayrıca Lübnan’daki Ermeni toplumunun Diasporadaki diğer Ermeni toplumlarına yardım ettiği biliniyor.
YUNANLILAR (RUMLAR/GREKLER)
Ülke nüfusunun %1’ini oluşturan Yunanlıların büyük kısmı Ortodoks’tur. Ülkede daha çok Beyrut ve Trablus’ta yaşarlar. Toplam nüfuslarının 6.000 olduğu söylenir. Bazı kaynaklar Ülkedeki Yunan Nüfusunun daha fazla olduğunu iddaa ederler ki Enfal. de Ülkedeki toplam nüfusun %6 sını oluşturduğunu iddia etmiştir. Melkitler Katolik kökenli Yunanlılara denir. Ancak son zamanlarda Arap Kültürüyle yoğun olarak yoğrulmuşlardır. Melkitler toplam Lübnan’daki Hristiyan nüfusun %5’ini oluştururlar. Yunan nüfusu ülke geneline yayılmışlardır. Yunan Ortodoksların çoğunluğu Trablusun güneyinde yaşarlar. Bunu Beyrut çevresinde yaşayanlar takip ederler. Yunan Katoliklerin çoğunluğu ise Zahle ve Sidon’un doğusundaki bölgelerde yaşarlar. Yunan Ortodoksların Lübnan toplam nüfus içerisindeki payının %8 olduğu söylenir ancak bu CIA/BRİTTANİCA gibi kaynakların etnik verileri ile çelişen bir bilgidir.
KÜRTLER/ÇERKESLER/TÜRKMENLER VE DİĞER ETNİK GRUPLAR
Bölgede binlerce yıldır aşiretler şeklinde bulunan Kürtler, asıl Lübnan topraklarına gelişi Türkiye’nin güneydoğusundan Fransız mandasının bulunduğu zamanlarda gerçekleşmiştir. Fransız Manda yönetimin etkili olduğu zamanlarda şehir merkezlerinde bulundular. Toplam sayılarının 250.000’in üstünde olduğu söyleniyor.1975 Lübnan İç Savaşı ile beraber bir kısmı savaşta yaşanan kötü koşullardan dolayı Suriye’ye göç ettiler. Ülkede Beyrut ve Kuzeyinde yaşarlar. Baskın mezhepleri Sünni’dir.
Türkmenlerin ise ülke genelindeki sayıları 80.000 ‘ini bulur. Ülkeye 1513 Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferiyle ülkeye gelmişlerdir. Ülkenin kuzeyinde 10.000 civarında Girit Türk’ü bulunur. 1898’te başlayan göçler 1924’ e kadar sürmüştür. Ayrıca Suriye İç Savaşından sonra 100.000-120.000 Suriyeli Türkmenler Lübnan’a yerleşmiştir. Daha çok Trablus, Baalbek ve Akar’da yaşarlar. Türkmenlerin bir kısmı alevi, baskın olarak Sünni’dir.
Çerkeslerin Lübnan’daki nüfusu bilinmemektedir. 12.yüzyılda bu topraklara yerleşen Çerkeslerin bir kısmı’da Kafkasya’da meydana gelen gerilim sonucunda ülkeye Osmanlı yönetimi tarafından göç ettirilmiştir.
Süryani, Keldani ve Asur kökenli insanların sayıları ise 60.000’i bulur. Bu grupların çoğu Hristiyan ve Ortodoks’tur.
Yazar(lar)
-
Metin Akgün
Editör(ler)
-
Yusuf Mert Üstün
Bu yazıyı kaynak göstermek için;
-
Akgün, M. (2019). ?Gün? ?Ay? ?Yıl? tarihinde https://www.akademikcografya.com/lubnan, adresinden edinilmiştir.
KAYNAKLAR
-
Deik.org, (2019). 9 Mayıs 2019 tarihinde https://www.deik.org.tr/uploads/lubnan-ulke-bulteni-ekim-2017.pdf adresinden edinilmiştir.
-
Enfal.de, (2019). 2 Mayıs 2019 tarihinde http://www.enfal.de/lubnan.htm adresinden edinilmiştir.
-
Joshua Project.net, (2019). 2 Mayıs 2019 tarihinde https://joshuaproject.net/people_groups/13017/LE adresinden edinilmiştir.
-
Brittannica.com, (2019). 2 Mayıs 2019 tarihinde https://www.britannica.com/place/Lebanon#ref279109 adresinden temin edinilmiştir.
-
Wikipedi.com, (2019). 27 Nisan 2019 tarihinde http://www.wikizero.biz/index adresinden edinilmiştir.
-
Wikipedi.com, (2019). 27 Nisan 2019 tarihinde https://www.state.gov/documents/organization/281238.pdf (International Religious Freedom Report for 2017 United States Department of State • Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor) adresinden edinilmiştir.
-
State.org, (2019). 21 Nisan 2019 tarihinde https://www.state.gov/j/drl/rls/irf/2010_5/168269.htm adresinden edinilmşitir.
-
Britannica.com, (2019) 9 Mayıs 2019 tarihinde "French Mandate". Encyclopædia Britannica. Retrieved 6 December 2015. Adresinden edinilmiştir.
-
"Tripoli". Hugh Macleod. Retrieved 4 July 2010. Adresinden edinilmiştir.
-
Greater Syria By Daniel Pipes adresinden edinilmiştir.
-
"2012 Report on International Religious Freedom - Lebanon". United States Department of State. 20 May 2013. Retrieved 17 January 2016. Adresinden edinilmişit.
-
Joshuaproject.com, (2019). 16 Mayıs 2019 tarihinde https://joshuaproject.net/people_groups/11620/LE adresinden edinilmiştir.
-
Columbia Universty.edu, (2019). 9 Mayıs 2019 tarihinde http://gulf2000.columbia.edu/images/maps/Lebanon_Ethnic_sm.png adresinden edinilmiştir.
-
Gazeteduvar.com, (2017). 2 Mayıs 2019 tarihinde https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2017/11/10/durzi-bahanesiyle-yeni-bir-israil-isgali-mi/ adresinden edinilmiştir.
-
Joshua Project.com, (2019). 9 Mayıs 2019 tarihinde https://joshuaproject.net/people_groups/10429/LE adresinden edinilmiştir.
-
Wikipedia.com, (2019). 16 Mayıs 2019 tarihinde https://en.wikipedia.org/wiki/Armenians_in_Lebanon adresinden edinilmiştir.
-
Ahmed & Yusra (2015). Syrian Turkmen refugees face double suffering in Lebanon, Zaman Al Wasl
-
İslamveİhsan.com, (2019). 10 Mayıs 2019 tarihinde http://www.islamveihsan.com/lubnanda-unutulan-turkler.html adresinden edinilmiştir.
-
Wikipedia.com, (2019). 9 Mayıs 2019 tarihinde https://en.wikipedia.org/wiki/Turks_in_Lebanon#cite_ref-Orhan_2010_loc=13_6-2 adresinden edinilmiştir.
-
Joshua Project.com, (2019). 16 Mayıs 2019 ttarihinde https://joshuaproject.net/people_groups/12877/LE adresinden edinilmiştir.
-
Cia.gov, (2019). 24 Nisan 2019 tarihinde https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/le.html adresinden edinilmiştir.
-
Özuğurlu, M. (2016). 25 Nisan 2019 tarihinde https://www.gazeteduvar.com.tr/yazarlar/2017/11/13/lubnani-anlamak-3-ortadogunun-parisiydi/ adresinden edinilmişir.
-
Destinationlebanon.com, (2019). http://www.destinationlebanon.gov.lb/en/DiscoverLebanon/details/1/5 adresinden edinilmiştir.
-
"Lebanon's tourists: Can they be lured back?". The Economist. 11 January 2013. Archived from the original on 1 July 2017. Retrieved 13 July 2017. Adresinden edinilmiştir.
-
Livolovethank.com, (2019). 25 Nisan 2019 tarihinde livelovethank.com/ beyrut-4-gun-jeita-grotto-byblos-ve-jounieh/ adresinden elde edilmiştir.
-
Lcf.edu, (2019). https://lcf.lau.edu.lb/foundation/byblos.php adresinden elde edilmşitir.
-
Tripadvisor.co.uk, (2019). 16 Mayıs 2019 tarihinde https://www.tripadvisor.co.uk adresinden elde edilmiştir.
-
Fanack.com, (2019). 16 Mayıs 2019 tarihinde https://fanack.com/lebanon/geography/ adresinden elde edilmiştir.